Józef Z. Nitecki - "Przez pryzmat czasu"



 

"Ludzie coraz mniej czytają,
nie ma już na to ratunku,
pisarze coraz mniej piszą,
śmierć myślącego gatunku".


Trafione komentarze odnosząc się naszej, obecnej rzeczywistości, najczęściej poznajemy poprzez prozę, rzadziej przez poezję. Tymczasem, zbiory krótkich utworów poetyckich to dzieła wieloznaczne, w których w pełni docenić można grę pojedynczym słowem. Do takich dzieł niewątpliwie należy zbiór epigramatów Józefa Z. Niteckiego pt. "Przez pryzmat czasu". Epigramatów, tworzonych przez doświadczonego przez życie autora, któremu do stulecia swojego życia brakuje jedynie ośmiu lat.

Józef Z. Nitecki to urodzony w 1922 r. w Dąbrowie Górniczej, absolwent Lwowskiego Korpusu Kadetów. Autor służył w wojsku polskim we Francji oraz w Polskiej Marynarce Wojennej. Od 1951 r. mieszka w Stanach Zjednoczonych, gdzie ukończył studia na wydziałach filozofii i bibliotekoznawstwa. Zdobyte wykształcenie pozwoliło mu pełnić funkcję dyrektora kilku bibliotek uniwersyteckich. Od 1990 r. Nitecki przebywa na emeryturze. Aby bardziej zgłębić życiorys emigranta, zapraszam Was do przeczytania autobiograficznej książki autora pt. "Chiaroscuro. Światłocienie naszego życia" - KLIK.

"Przez pryzmat czasu" to zbiór kilkuset epigramatów, które Józef Z. Nitecki tworzył w XXI wieku. Całość dzieła podzielona została na dziewięć rozdziałów, z których każdy zawiera dalszą, rozbudowaną strukturę. Na końcu czytelnik odnajdzie Postscriptum oraz obszerne Przypisy.

Dzieło w twardej oprawie i okładka z rozmytym obliczem człowieka to pierwsze, co przyciąga uwagę czytelnika przed otworzeniem książki. A na pierwszych stronach, ostrzegający wiersz, przedstawiający charakter potencjalnego adresata zbioru. Na początku znajdują się również dwa zdjęcia, pierwsze - autora i jego zmarłej już żony Zofii, oraz drugie –  jego dzieci. To tyle dla oczu, reszta dla duszy.

Zbiór Józefa Z. Niteckiego to kompozycja wielu krótkich form poetyckich, które dotykają różnorodnych aspektów naszego życia. Tematy, do których autor bezpośrednio nawiązuje to między innymi: wiara, wiedza, moralność, obyczaje, kultura, literatura, historia czy natura. Większość epigramatów posiada w swojej wymowie iście satyryczny charakter, często prześmiewczy, piętnujący absurdalność współczesnych zjawisk społecznych. Niektóre z nich posiadają również wydźwięk filozoficzny czy liryczny, jednak tych jest zdecydowanie mniej. Każdy wierszowanych utworów jest swoistym głosem autora w konkretnej sprawie, ukazującym jego stosunek do poruszanego problemu. Widać tutaj spory przekrój czasowy w powstawaniu epigramów, gdyż ich tematyka dotyka wielu płaszczyzn. 

"Przez pryzmat czasu" jest zbiorem, którego absolutnie nie wolno czytać jednym tchem. To bowiem książka, do której czytelnik winien wracać wielokrotnie, w zależności od chęci poruszania się w sferze konkretnej tematyki. Autor bardzo trafnie pogrupował swoje epigramy w przedmiotowe działy, dzięki czemu łatwo trafić do interesującego nas tematu. Macie ochotę poczytać o naszym kraju? Zajrzyjcie do rozdziału "O Polsce". A może interesuje Was dział o literaturze, ukazujący grafomanię, sztukę pisarską czy poetów? Nic trudnego, wystarczy w spisie treści odnaleźć konkretny rozdział.

Józef Z. Nitecki bardzo dosadnie podsumowuje pewne zjawiska społeczne, czy mody, jakie aktualnie rządzą naszym światem. Jego komentarze, okraszone niewielką ilością słów i jednocześnie dużym ładunkiem emocjonalnym, porażają swoją prostotą i logicznym rozumowaniem. I nie ma się czemu dziwić, skoro autorem tych krótkich tekstów jest mężczyzna, który przeżył naprawdę wiele. Człowiek, można powiedzieć wiekowy, mający pełne prawo do oceny współczesności i tego co dzieje się obecnie na świecie. Z pewnymi poglądami Niteckiego można się nie zgodzić, jednak trzeba jego zdanie szanować.

Sporo czasu zajęło mi zgłębianie tego zbioru, gdyż powracałam do niego wielokrotnie, poznając kolejne myśli autora. Lektura epigramów okazała się swoistym urozmaiceniem, od codziennych lektur pisanych prozą. Wielokrotnie na mojej twarzy zagościł uśmiech, ale również wielokrotnie zatrwożyłam się czytając komentarze pisarza. Jeśli chcecie przeczytać coś świeżego, coś zupełnie innego, to zachęcam do zajrzenia do tego zbioru.

"Tak trudno jest naprawić
konsekwencje dawnych błędów
jak do tubki z powrotem
wcisnąć pastę do zębów".



Za możliwość przeczytania zbioru dziękuję Oficynie Wydawniczej Kucharski
http://www.oficynamjk.com.pl

Recenzja bierze udział w WYZWANIU
http://soy-como-el-viento.blogspot.com/p/polacy-nie-gesi-ii.html



24 komentarze:

  1. NIe mam przekonania co do tej książki, jednak cytat bardzo mi się podoba.

    OdpowiedzUsuń
  2. Miałem na uwadze zbiorek Niteckiego, ale bałem się, że pełen będzie myśli właśnie takich jak ta pierwsza - biadania nad upadkiem wartości oraz świata ogółem. Jest ich więcej, czy może to tylko niereprezentatywny przykład?

    Pozdrawiam
    Michał Małysa

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jest ich więcej, ale w zbiorze znajdziesz również inne, ciekawe epigramy. Proporcja jest w moim mniemaniu zachowana.

      Usuń
  3. Muszę przeczytać, książka wydaje się ciekawa. :P

    OdpowiedzUsuń
  4. Nie lubię za bardzo krótkich form, ale nie mówię nie...

    OdpowiedzUsuń
  5. Rzadko sięgam do poezji, ale tak jak piszesz, czasem warto stworzyć pewne urozmaicenie od wiecznie czytanej prozy:)

    OdpowiedzUsuń
  6. Z tym pierwszym tekstem się nie zgadzam, a ten na końcu bardzo do mnie trafia. Co prawda po tego typu twórczość rzadko sięgam, ale jak mi wpadnie w ręce, to chętnie przeczytam.

    OdpowiedzUsuń
  7. Co do cytatu - ludzie faktycznie mało czytają, ale pisarze piszą. Powiem więcej - uważam, że za dużo, bo teraz jest wielu pseudo "pisarzy".

    OdpowiedzUsuń
  8. Cytat ciekawy, ale nie wiem,czy mam ochotę na więcej.

    OdpowiedzUsuń
  9. Jakoś nie mam na tę książkę większej ochoty.

    OdpowiedzUsuń
  10. Lubię sięgać po coś innego od czasu do czasu, więc niewykluczone, że niedługo zapoznam się z tą książką :)

    OdpowiedzUsuń
  11. Myślę, że mogłabym znaleźć chwilę czasu na tę książkę :)

    OdpowiedzUsuń
  12. Z chęcią zaznajomiłabym się z tą książką. Cenię krótkie formy, i czasami czytuję epigramaty.

    OdpowiedzUsuń
  13. ciekawe.. z checia bym przeczytala.

    OdpowiedzUsuń
  14. Mogłabym zajrzeć do tego zbioru, chociaż też nie ciągnie mnie do niego jakoś tak bardzo bardzo :)

    OdpowiedzUsuń
  15. Ciekawe cytaty i zachęcająca recenzja. Z chęcią zapoznam się z książką.

    OdpowiedzUsuń
  16. podziwiam Twoją otwartość na tak trudne książki, za każdym razem gdy wejdę na bloga, czeka jakieś ambitne cudo :)

    OdpowiedzUsuń
  17. Niezbyt często sięgam po tego rodzaju twórczość, ale może za jakiś czas...
    Nie mówię nie.

    OdpowiedzUsuń
  18. I znów wydaje mi się, że okładka nie odzwierciedla zawartości.

    OdpowiedzUsuń
  19. Cytat na końcu twojej recenzji jest świetny. Taki mądry i prawdziwy.

    OdpowiedzUsuń
  20. Zaintrygowałaś mnie, cenię celne uwagi na temat otaczającego na świata, jak mi się uda, to poszukam tego zbioru.

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję wszystkim za ślad, który tutaj zostawiacie :)

Copyright © 2016 Subiektywnie o książkach , Blogger