Bogurodzica – rękopis, czyli pokaz w Pałacu Rzeczypospolitej z cyklu Pierwsze/Najstarsze



Kolejny pokaz z organizowanego przez Bibliotekę Narodową cyklu Pierwsze/Najstarsze poświęcony jest Bogurodzicy. Pieśń ta, tradycyjnie uważana za nasz pierwszy hymn narodowy, otwiera jednocześnie historię polskiej literatury. To najstarszy zachowany w całości spójny tekst w języku polskim. Jednodniowemu pokazowi rękopisu, który odbędzie się w sobotę 19 listopada, towarzyszą dwa wykłady i krótki koncert. Język polski, skąd się wziął; historia języka polskiego — warto zajrzeć.

Bogurodzica określana była przez Jana Długosza mianem carmen patrium (pieśń ojczysta). Śpiewana w ważnych dla wspólnoty narodowej momentach – przed najważniejszymi bitwami, w trakcie obrzędów koronacyjnych czy podczas podniosłych uroczystości kościelnych, pełniła przez wieki funkcję hymnu narodowego. W takiej postaci wprowadzona została także do kultury popularnej – najpierw przez Henryka Sienkiewicza w Krzyżakach, gdzie rycerstwo polskie śpiewa ją przed bitwą pod Grunwaldem, a następnie w ekranizacji powieści w reżyserii Aleksandra Forda.

Pierwotna, tzw. archaiczna część pieśni to dwie pierwsze strofy, których autorstwo w średniowieczu przypisywane było św. Wojciechowi. Współczesne badania wskazują jednak, że pochodzą one raczej z XIII w., a kolejne są jeszcze późniejsze. Bogurodzica zachowała się w wielu wersjach, zwanych redakcjami. Na wystawie prezentowany będzie trzeci spośród najstarszych – rękopis redakcji warszawskiej ze zbiorów BN – znajdujący się w kodeksie Miscellanea theologica (sygnatura BN 3016 II) zawierającym także inne modlitwy i traktaty teologiczne. Zastosowane tam formy językowe wskazują, że ta właśnie wersja tekstu mogła inspirować Sienkiewicza piszącego Krzyżaków. Zobaczyć będzie można także trzy inne najciekawsze wersje pieśni ze zbiorów BN: rękopis cyrylicą ze Statutu Litewskiego pierwszego, pierwsze wydanie Bogurodzicy drukiem oraz Statuta y przywileje koronne Jana Herbuta, w którym Bogurodzica została zatytułowana jako pieśń ułożona przez św. Wojciecha.

Bogurodzica – pokaz z cyklu Pierwsze/Najstarsze

Pałac Rzeczypospolitej, Warszawa, pl. Krasińskich 3/5
sobota, 19 listopada w godz. 11-19
wstęp wolny

W trakcie pokazu odbędą się wykłady oraz krótki koncert:
·         15.00 Pieśń-zagadka. O przeniknionych i nieprzeniknionych sekretach „Bogurodzicy”.

           Prof. dr hab. Paweł Stępień

·         16.30 Spory wokół melodii „Bogurodzicy” – pieśń rycerska czy modlitwa?

           Dr hab. Paweł Gancarczyk, prof. IS PAN

·      17.00 Krótki koncert muzyki dawnej w wykonaniu zespołu Il Canto: Bogurodzica oraz inne średniowieczne pieśni maryjne.





PIERWSZE/NAJSTARSZE to cykl pokazów z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego.


Wybieracie się na ten pokaz?

14 komentarzy:

  1. Niestety raczej mnie nie będzie :D

    OdpowiedzUsuń
  2. Mnie nie będzie, bo za daleko mam.

    OdpowiedzUsuń
  3. Oj szkoda bardzo chętnie Bym się wybrała jednak daleko:(

    OdpowiedzUsuń
  4. Nie wybieram się, ale fajnie by było zobaczyć teks na własne oczy :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Ja to z wielką przyjemnością bym ją obejrzała! :)

    OdpowiedzUsuń
  6. Jakbym mieszkała w Warszawie to na pewno bym się wybrała, chociaż Bogurodzica "Jak zachwyca jak nie zachwyca". Niestety... Ale to chyba przez wałkowanie o niej w gimnazjum, liceum i... od początku roku akademickim na studiach ;) Niemniej warto wybrać się na ten pokaz, bo historia Bogurodzicy jest bardzo ciekawa.

    OdpowiedzUsuń
  7. Wszystko, co fajne, dzieje się daleko ode mnie. Szkoda.

    OdpowiedzUsuń
  8. Widziałam tekst "Bogurodzicy" w "Statucie Łaskiego" z 1506 roku. Niezapomniane przeżycie.

    OdpowiedzUsuń
  9. Nie było mi dane się wybrać, ale mam nadzieję, że będzie jeszcze okazja, by ten tekst na własne oczy zobaczyć.

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję wszystkim za ślad, który tutaj zostawiacie :)

Copyright © 2016 Subiektywnie o książkach , Blogger